ദേശീയ ഹരിത ട്രൈബ്യൂണലിനെ കുറിച്ച് നിങ്ങളെല്ലാവരും തന്നെ കേട്ടിട്ടുണ്ടാവും. ഇതിന്റെ നിയമ വശങ്ങളെക്കുറിച്ച് നമുക്ക് കൂടുതലായി അറിയാം….!!!
ദേശീയ ഹരിത ട്രൈബ്യൂണൽ അഥവാ എൻജിടി, പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണവും മറ്റ് പ്രകൃതി വിഭവങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കേസുകൾ വേഗത്തിൽ തീർപ്പാക്കുന്നത് കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന ഇന്ത്യയിലെ ഒരു നിയമപരമായ സ്ഥാപനമാണ് . 2010-ൽ ദേശീയ ഹരിത ട്രൈബ്യൂണൽ നിയമത്തിന് കീഴിലാണ് ഇത് സ്ഥാപിതമായത്. ഓസ്‌ട്രേലിയയ്ക്കും ന്യൂസിലൻഡിനും ശേഷം പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണത്തിനായി ഒരു നിയമപരമായ ബോഡി രൂപീകരിക്കുന്ന ലോകത്തിലെ മൂന്നാമത്തെ രാജ്യമാണ് ഇന്ത്യ .
ഇതിൻ്റെ ദേശീയ ആസ്ഥാനം ന്യൂഡൽഹിയിലാണ് , ട്രൈബ്യൂണലിൻ്റെ പ്രാദേശിക ആസ്ഥാനം ഭോപ്പാൽ , പൂനെ , കൊൽക്കത്ത , ചെന്നൈ നഗരങ്ങളിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത് .പാരിസ്ഥിതിക പ്രശ്നങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കേസുകൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിനും അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട തീരുമാനങ്ങൾ വേഗത്തിൽ നടപ്പിലാക്കുന്നതിനുമുള്ള ഒരു നിയമപരമായ ബോഡിയായി ദേശീയ ഹരിത ട്രൈബ്യൂണൽ നിയമത്തിന് കീഴിൽ 2010-ൽ ദേശീയ ഹരിത ട്രൈബ്യൂണൽ (NGT) രൂപീകരിച്ചു .
അപേക്ഷകളും ഹർജികളും ആറ് മാസത്തിനകം തീർപ്പാക്കാനാണ് ട്രൈബ്യൂണലിന് അധികാരമുള്ളത്.വായുമലിനീകരണം തടയാനുള്ള ശ്രമത്തിൽ ഡൽഹിയിലെ റോഡുകളിൽ പതിനഞ്ച് വർഷത്തിലധികം പഴക്കമുള്ള ഡീസൽ വാഹനങ്ങൾ ഓടിക്കുന്നത് നിയമവിരുദ്ധമായി പ്രഖ്യാപിക്കുന്നതുൾപ്പെടെ നിരവധി സുപ്രധാന തീരുമാനങ്ങൾ നൽകുന്നതിൽ ദേശീയ ഹരിത ട്രൈബ്യൂണലിന് അധികാരം ഉണ്ട് .
ഛത്തീസ്ഗഢിലെ ഹസ്ദിയോ-ആരാൻഡ് വനമേഖലയിലെ കൽക്കരിപ്പാടങ്ങൾ നീക്കം ചെയ്യാനുള്ള പ്രത്യേക ഉത്തരവ്ട്രൈബ്യൂണൽ റദ്ദാക്കി .ദേശീയ ഹരിത ട്രൈബ്യൂണലിൻ്റെ കൊൽക്കത്ത ബെഞ്ച് 2016 നവംബറിൽ വന്യജീവികളെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനുള്ള പരിസ്ഥിതി ലോല പ്രദേശമായ സുന്ദർബൻ മേഖലയിലെ നിർമ്മാണ പ്രവർത്തനങ്ങളും ഖരമാലിന്യങ്ങളും ശബ്ദ മലിനീകരണവും നിരോധിച്ചു .
ഡൽഹി ആസ്ഥാനമായുള്ള ദേശീയ ഹരിത ട്രൈബ്യൂണലിൽ സുപ്രീം കോടതി ജഡ്ജിയായി വിരമിക്കേണ്ട ചെയർപേഴ്‌സൺ ഉൾപ്പെടുന്നു. ട്രിബ്യൂണലിലെ ജുഡീഷ്യൽ അംഗങ്ങൾ ഹൈക്കോടതി ജഡ്ജിയായി വിരമിച്ചിരിക്കണം. പത്ത് ജുഡീഷ്യൽ അംഗങ്ങളും പത്ത് വിദഗ്ധ അംഗങ്ങളും അടങ്ങുന്നതാണ് ദേശീയ ഹരിത ട്രൈബ്യൂണൽ ബെഞ്ച്. വനസംരക്ഷണം, പരിസ്ഥിതി എന്നീ വിഷയങ്ങളിൽ കുറഞ്ഞത് 15 വർഷത്തെ പരിചയമുള്ള പ്രൊഫഷണൽ യോഗ്യതയുള്ള ഏതൊരു വ്യക്തിക്കും വിദഗ്ദ്ധ അംഗത്തിന് യോഗ്യത നേടാം.
കർണാടക ഹൈക്കോടതിയിലെ മുൻ ജഡ്ജിയായ ജസ്റ്റിസ് ഡോ. ജവാദ് റഹീം 2018-ൽ ആക്ടിംഗ് ചെയർമാനായി നിയമിതനായി. ജസ്റ്റിസ് പ്രകാശ് ശ്രീവാസ്തവ 2023 ഓഗസ്റ്റ് മുതൽ ദേശീയ ഹരിത ട്രൈബ്യൂണൽ ചെയർപേഴ്‌സണിൻ്റെ നിലവിലെ ചെയർമാനാണ്. ദേശീയ ഹരിത ട്രൈബ്യൂണലിന് NGT നിയമത്തിൻ്റെ ഷെഡ്യൂൾ I-ൽ പരാമർശിച്ചിരിക്കുന്ന നിയമങ്ങൾ നടപ്പിലാക്കുന്നതിനുള്ള ചോദ്യങ്ങളിൽ തീരുമാനമെടുക്കാനും സിവിൽ സ്വഭാവമുള്ളതും പരിസ്ഥിതി പ്രശ്നങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതുമായ എല്ലാ കേസുകളിലും വാദം കേൾക്കാനും അധികാരം നൽകിയിട്ടുണ്ട്.
പ്രധാന ദേശീയ ഹരിത ട്രൈബ്യൂണൽ ബെഞ്ച് ഡൽഹിയിലാണ്, മറ്റ് ബെഞ്ചുകൾ ഭോപ്പാൽ, പൂനെ, കൊൽക്കത്ത, ചെന്നൈ എന്നിവിടങ്ങളിൽ ആണ് . ദേശീയ ഹരിത ട്രൈബ്യൂണലിനെ നിയന്ത്രിക്കുന്നത് സ്വാഭാവിക നീതിയുടെ തത്വങ്ങളാണ്, പകരം സിവിൽ പ്രൊസീജ്യർ കോഡ് സാധാരണയായി പ്രയോഗിക്കുന്ന കർശനമായ നടപടിക്രമങ്ങൾ ആണ് .അതുപോലെ, ട്രൈബ്യൂണൽ ഇന്ത്യൻ എവിഡൻസ് ആക്ടിന് വിധേയമല്ല , ഇത് മറ്റ് കോടതികളെ അപേക്ഷിച്ച് ട്രൈബ്യൂണലിന് മുന്നിൽ വസ്തുതകളും പ്രശ്നങ്ങളും അവതരിപ്പിക്കുന്നത് കൺസർവേഷൻ ഗ്രൂപ്പുകൾക്ക് എളുപ്പമാക്കുന്നു.
ഏതെങ്കിലും അവാർഡ്/തീരുമാനം/ഓർഡർ പാസാക്കുമ്പോൾ, NGT സുസ്ഥിര വികസനത്തിൻ്റെ തത്വങ്ങൾ , മുൻകരുതൽ തത്വം , മലിനീകരണക്കാരൻ പണം നൽകുന്ന തത്വം എന്നിവ പ്രയോഗിക്കുന്നു . എന്നിരുന്നാലും, തെറ്റായ അവകാശവാദം കണ്ടെത്തിയാൽ, ഏതെങ്കിലും ഇടക്കാല നിരോധനം മൂലം നഷ്ടപ്പെട്ട ആനുകൂല്യങ്ങൾക്ക് ട്രൈബ്യൂണൽ ചിലവുകൾ ചുമത്തിയേക്കാം. ദേശീയ ഹരിത ട്രൈബ്യൂണലിന്റെ അധികാര പരിധി ഇപ്പോൾ മനസ്സിലായി കാണുമല്ലോ. അടുത്ത ഭാഗത്തിൽ പുതിയൊരു വിഷയവുമായി എത്തണം.