ഖുത്ബ് മിനാർ…..!!!

ഇഷ്ടിക കൊണ്ട് നിർമ്മിച്ച ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ഉയരമേറിയ മിനാറാണ് ഖുത്ബ് മിനാർ . ഇന്തോ-ഇസ്ലാമിക വാസ്തുശില്പ്പകലക്ക് ഒരു ഉത്തമോദാഹരണമായ ഈ ഗോപുരത്തെ കുറിച്ച് കൂടുതലറിയാം….!!!

ദക്ഷിണദില്ലിയിലെ മെഹ്റോളിയിലെ ഖുത്ബ്സമുച്ചയത്തിലാണ്‌ ഖുത്ബ് മിനാർ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. യുനെസ്കോയുടെ ലോകപൈതൃകകേന്ദ്രങ്ങളുടെ പട്ടികയിൽ ഖുത്ബ് മിനാറും ഉൾപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.72.5 മീറ്റർ ഉയരമുള്ള, അഞ്ചുനിലകളിലുള്ള ഈ ഗോപുരത്തിന്റെ മുകളിലേക്ക് കയറുന്നതിന്‌ 399 പടികളുണ്ട്.

1199-ൽ ദില്ലി സുൽത്താനായിരുന്ന ഖുത്ബ്ദീൻ ഐബക് ആയിരുന്നു ഈ മിനാറിന്റെ ആദ്യ നില പണികഴിപ്പിച്ചത്. സുൽത്താൻ ഇൽത്തുമിഷ്, 1229-ഓടെ മറ്റു നാലുനിലകളുടെ പണി പൂർത്തീകരിച്ചു . ഗോറി സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ കാലത്ത് അഫ്ഗാനിസ്താനിൽ പലയിടത്തും ഇത്തരത്തിലുള്ള ഗോപുരങ്ങൾ നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ഇതിൽ നിന്നും ആശയം ഉൾക്കൊണ്ടാണ് ഗോറികളുടെ അടിമയായിരുന്ന ഖുത്ബ്ദീൻ ഈ ഗോപുരം നിർമ്മിച്ചത്.

ഇടിമിന്നൽ മൂലവും ഭൂകമ്പം മൂലവും മിനാറിന്‌ പലപ്പോഴും കേടുപാടുകൾ സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ട്. ദില്ലി സുൽത്താന്മാരായിരുന്ന അലാവുദ്ദീൻ ഖിൽജി, മുഹമ്മദ് ബിൻ തുഗ്ലക്, ഫിറോസ് ഷാ തുഗ്ലക്, ഇബ്രാഹിം ലോധി എന്നിവരുടെ കാലത്ത് മിനാറിന്റെ കേടുപാടുകാൾ തീർത്തിട്ടുണ്ട്. 1368ൽ ഇടിമിന്നലിൽ ഉണ്ടായ കേട് പാടുകൾ തീർത്ത് ഫിറോസ് ഷാ തുഗ്ലക്ക് ആണ് മുകളിൽ കാണുന്ന മാർബിൾ പാളികൾ പതിച്ചത് എന്നും രേഖകളിൽ കാണുന്നൂണ്ട്.ഖുത്ബ്ദീൻ ഐബക് പണിത ആദ്യനിലയുടെ ചുമരിൽ അറബിവാചകങ്ങൾ കൊത്തി വച്ചിട്ടുണ്ട്. ഏറ്റവും മുകളിലെ രണ്ടുനിലകളൊഴികെ മറ്റു നിലകളെല്ലാം ചുവന്ന മണൽക്കല്ലിന്റെ കട്ടകൾ കൊണ്ടാണ് നിർമ്മിച്ചിട്ടുള്ളത്. മുകളിലെ രണ്ടു നിലകൾ ഫിറോസ് ഷാ തുഗ്ലക് വെണ്ണക്കല്ലുകൊണ്ടാണ് തീർത്തിട്ടുള്ളത്.

ഖുത്ബ് മിനാറിനൊപ്പമുണ്ടായിരുന്ന ഖുവ്വത്തുൾ ഇസ്ലാം മോസ്ക് വലുതാക്കിപ്പണിത അലാവുദ്ദീൻ ഖിൽജി അതിലേക്ക് തെക്കുവശത്തു നിന്നും പ്രവേശിക്കുന്നതിനായി പണിത കവാടമാണ്‌ അലൈ ദർവാസ എന്ന പേരിൽ അറിയപ്പെടുന്നത്. ഇന്ത്യയിലെ ഇസ്ലാമിക വാസ്തുശില്പകലയുടെ ഏറ്റവും വിലപ്പെട്ട സംഭാവനകളിൽ ഒന്നായി ഇത് വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നു . 1311-ലാണ്‌ ഖിൽജി ഇത് പണിതത്.

പരമ്പരാഗത ഇസ്‌ലാമിക വാസ്തുവിദ്യയുടെയും തെക്കുപടിഞ്ഞാറൻ ഏഷ്യൻ ഡിസൈനിൻ്റെയും ഘടകങ്ങൾ ടവറിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഇസ്ലാമിക് വെസ്റ്റിൽ നിന്ന് പുതുതായി വന്ന മുസ്ലീങ്ങൾ മംഗോളിയൻ സാമ്രാജ്യത്തിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെട്ട് ഇന്ത്യയിലേക്ക് കുടിയേറി, അവിടെ അവർ മതകേന്ദ്രങ്ങൾ നിർമ്മിച്ചു. ഖുത്ബ് മിനാർ ഈ പുതിയ മുസ്ലീം സമൂഹങ്ങളുടെ ഒരു കേന്ദ്ര മാർക്കറായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു, കൂടാതെ പ്രദേശത്തെ ഇസ്ലാമിൻ്റെ സാന്നിധ്യത്തിൻ്റെ ഓർമ്മപ്പെടുത്തലും കൂടിയാണ്.

ദക്ഷിണേഷ്യയിൽ നിർമ്മിച്ച പല മുസ്ലീം പള്ളികളും പോലെ, മിനാരവും പണിതത് ഹിന്ദു തൊഴിലാളികളും കരകൗശല വിദഗ്ധരും ആണെങ്കിലും മുസ്ലീം വാസ്തുശില്പികളുടെ മേൽനോട്ടത്തിലാണ് ഇത്‌ ചെയ്തത് . ചില കരകൗശല തൊഴിലാളികൾ ഹിന്ദുക്കളും ഖുറാൻ പരിചിതമല്ലാത്തവരുമായതിനാൽ , ക്രമരഹിതമായ ഖുറാൻ ഗ്രന്ഥങ്ങളുടെയും മറ്റ് അറബി പദങ്ങളുടെയും സമാഹാരമാണ് ലിഖിതങ്ങൾ. ലാൽ കോട്ടിൻ്റെ അവശിഷ്ടങ്ങൾക്ക് മുകളിലാണ് ഖുത്ബ് മിനാർ നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത് . ഖുവ്വത്ത്-ഉൽ-ഇസ്ലാം പള്ളിക്ക് ശേഷമാണ് കുത്തബ് മിനാർ ആരംഭിച്ചത് . 1199 നും 1503 നും ഇടയിൽ ഖുതുബ്-ഉദ്-ദിൻ ഐബക്കും ഷംസുദ്-ദിൻ ഇൽത്തുമിഷും അവരുടെ ഘുരിദ് ജന്മനാട്ടിൽ നിന്നുള്ള പരാമർശങ്ങൾ വരച്ച് ഖുവ്വതുൽ-ഇസ്ലാമിൻ്റെ തെക്ക്-കിഴക്കേ മൂലയിൽ ഒരു മിനാർ നിർമ്മിച്ചു എന്നും പറയപ്പെടുന്നുണ്ട് .

ഗോപുരത്തിന് തുടക്കമിട്ട ഖുതുബ്-ഉദ്-ദിൻ ഐബക്കിൻ്റെ പേരിലാണ് ഈ പേര് നൽകിയിരിക്കുന്നത്. 13-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ സൂഫി സന്യാസിയായ ഖ്വാജ കുത്ബുദ്ദീൻ ബക്തിയാർ കാക്കിയുടെ പേരിലാണ് ഇതിന് പേര് ലഭിച്ചത്. ഡെൽഹി സുൽത്താൻമാർ പണികഴിപ്പിച്ച ഏറ്റവും പുരാതനമായ പള്ളിയാണിത്. 27 ജൈന – ഹിന്ദു ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ കൊത്തുപണികളുള്ള നിരകളും വാസ്തുവിദ്യാ അംഗങ്ങളും ഉപയോഗിച്ച് സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്ന ചതുരാകൃതിയിലുള്ള ഒരു മുറ്റം ഇതിൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു . പിന്നീട്, ഷാംസ്-ഉദ്-ദിൻ ഇതുത്മിഷ് (AD 1210-35), അലാ-ഉദ്-ദിൻ ഖൽജി എന്നിവർ ചേർന്ന് ഉയർന്ന കമാനങ്ങളുള്ള ഒരു സ്‌ക്രീൻ സ്ഥാപിക്കുകയും പള്ളി വിശാലമാക്കുകയും ചെയ്തു. മുറ്റത്തെ ഇരുമ്പ് സ്തംഭത്തിൽ എ ഡി നാലാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ബ്രാഹ്മി ലിപിയിൽ സംസ്കൃതത്തിൽ ഒരു ലിഖിതം ഉണ്ട്, അതനുസരിച്ച് ചന്ദ്ര എന്ന ശക്തനായ രാജാവിൻ്റെ സ്മരണയ്ക്കായി വിഷ്ണുപാദ എന്നറിയപ്പെടുന്ന കുന്നിൽ വിഷ്ണുദേവൻ്റെ മാനദണ്ഡം സ്തംഭം സ്ഥാപിച്ചു.

1505-ലെ ഭൂകമ്പം കുത്തബ് മിനാർ തകർത്തു, അത് നന്നാക്കിയത് സിക്കന്ദർ ലോഡിയാണ് . 1803 സെപ്റ്റംബർ 1 ന് ഒരു വലിയ ഭൂകമ്പം ഗുരുതരമായ നാശനഷ്ടങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കി. ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യൻ ആർമിയിലെ മേജർ റോബർട്ട് സ്മിത്ത് 1828-ൽ ടവർ നവീകരിക്കുകയും അഞ്ചാമത്തെ നിലയ്ക്ക് മുകളിൽ തൂണുകളുള്ള ഒരു കപ്പോള സ്ഥാപിക്കുകയും ആറാമത്തേത് സൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇന്ത്യയുടെ ഗവർണർ ജനറലായിരുന്ന വിസ്കൗണ്ട് ഹാർഡിംഗിൻ്റെ നിർദ്ദേശപ്രകാരം 1848-ൽ കപ്പോള പൊളിച്ചുമാറ്റി . ആ സമയത്ത്. കുത്തബ് മിനാറിൻ്റെ കിഴക്ക് തറനിരപ്പിൽ ഇത് പുനഃസ്ഥാപിച്ചു,ഇത് “സ്മിത്തിൻ്റെ വിഡ്ഢിത്തം ” എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. 1993 ൽ യുനെസ്കോയുടെ ലോക പൈതൃക പട്ടികയിൽ ഇത് ചേർത്തു.ഖുത്ബ് മിനാർ നിർമ്മാണം ആസൂത്രണം ചെയ്തതും ധനസഹായം നൽകിയതും ഇന്ത്യയിലേക്ക് കുടിയേറുകയും ഇസ്ലാം മതം കൊണ്ടുവരികയും ചെയ്തത്ഗുരിദുകളാണ് എന്ന് പറയപ്പെടുന്നു.

സമീപ വർഷങ്ങളിൽ, അന്താരാഷ്ട്ര ബന്ധങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്ന പ്രത്യേക അവസരങ്ങൾക്കായി ഖുത്ബ് മിനാർ പ്രകാശിപ്പിച്ചു. 2023 സെപ്റ്റംബറിൽ, മെക്സിക്കോയുടെ 213-ാമത് സ്വാതന്ത്ര്യദിനം ആഘോഷിക്കുന്നതിനായി സ്മാരകം മെക്സിക്കൻ പതാകയുടെ നിറങ്ങളിൽ പ്രകാശിപ്പിച്ചു , ഇത് ഇന്ത്യയിലെ മെക്സിക്കോ എംബസി അംഗീകരിക്കുകയും അഭിനന്ദിക്കുകയും ചെയ്തു. ഒക്‌ടോബർ 30-ന്, തുർക്കി റിപ്പബ്ലിക്കിൻ്റെ 100-ാം വാർഷികത്തിൻ്റെ സ്മരണയ്ക്കായി കുത്തബ് മിനാർ തുർക്കി പതാകയാൽ പ്രകാശിപ്പിച്ചു , ഈ അവസരത്തിൽ ന്യൂഡൽഹിയിലെ തുർക്കി എംബസിയുടെ പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ നേടാനും സാധിച്ചു.